Toen rabbi Yohanan ben Zakkai zijn leerlingen vroeg: “Wat is de slechtste eigenschap die een mens behoort te mijden?”, antwoordde rabbi Simeon: “Iemand die leent en niet terugbetaalt. Het maakt geen verschil of men leent van een mens of God.” Misschien is dit het wezen van de menselijke ellende: te vergeten dat het leven ons zowel geschonken als toevertrouwd is.

Abraham Joshua Heschel God zoekt de mens, p. 329

In het algemeen wordt over symbolen gesproken als over codes ‘die voor iets anders staan’. Symbolen worden dan tekens die men ontcijfert en rationeel verklaart. Hoe erudieter een mens is, des te meer heeft hij of zij kennis van waar die codes voor staan. Hier is weinig of geen sprake van een ‘symbolisch bewustzijn’. Daarvoor is het kenmerkend dat men participeert aan een werkelijkheid die juist onpeilbaar is. Symbolen trekken het alledaags bewustzijn juist buiten zijn grenzen. Hoe we ook praten, argumenteren en analyseren, nooit zullen we hun betekenis geheel doorgronden; ze kunnen nooit door een samenvatting of interpretatie vervangen worden. Symbolen blijven in hun eigen wezen voortbestaan als de enig mogelijke manier om te zeggen wat ze zeggen. Een symbool betekent niet iets maar is iets. Echte symbolen gaan verstandelijke ontcijfering te boven, ze roepen een mentale dimensie te voorschijn die aan woorden ontsnapt. Ze geven toegang tot de donkere kamers der werkelijkheid.

Dr. Tjeu van den Berk, Mystagogie, p, 9/10

De ingewijden hoeven niets te leren maar dienen iets te ondergaan.

Aristoteles

Voorbij de geest is mysterie, maar voorbij het mysterie is genade.

Abraham Joshua Heschel God zoekt de mens, p.330

Hier wil ik alvast benadrukken dat ‘symbool’ niet zoiets betekent als ‘metafoor’. Een symbool staat niet voor iets anders maar is zelf een werkelijkheid, een ervaringswerkelijkheid, die zich niet anders dan in beelden kan uitdrukken. De beelden hebben dáárom zo’n suggestieve kracht, omdat er een oertypische ervaring aan ten grondslag ligt.

Dr. Tjeu van den Berk, Mystagogie, p. 21